Halitoza - jak leczyć nieprzyjemny zapach z ust?

Halitoza, czyli nieprzyjemny zapach z ust, to temat poruszany już w czasach antycznych – została opisana m. in. w pracach Hipokratesa. Problem towarzyszy ludziom od zawsze, jednak my – na szczęście - coraz lepiej znamy jego przyczyny i metody leczenia. Przewlekła halitoza dotyka co czwartą osobę i jest trzecią, po próchnicy i chorobach przyzębia, przyczyną zgłaszania się pacjentów do gabinetu stomatologicznego, dlatego warto poznać tę przypadłość bliżej.

Źródła halitozy mogą być fizjologiczne - powszechnie znany „poranny oddech” wynikający ze zmniejszonego wydzielania śliny w nocy, a także nieprzyjemny zapach z ust po niektórych pokarmach czy lekach nie powinien być dla nas oznaką do niepokoju. Halitoza może jednak mieć związek także ze stanami patologicznymi – wówczas najlepszy sposób na pozbycie się nieprzyjemnego oddechu to wyeliminowanie przyczyny, która za nim stoi.

Jakie są przyczyny halitozy? Bezpośrednio wiąże się ona z występowaniem w oddechu lotnych związków siarki określanych czasem jako VCSs (*Volatile Sulphur Compounds*). Znajdują się wśród nich siarkowodór, merkaptan metylu czy siarczek dimetylu – łączy je obecność siarki, a jej związki często mają bardzo nieprzyjemny zapach. Ich źródłem jest nadmiernie rozwinięta flora beztlenowych bakterii. Te świetnie się czują w szczelinach i kieszonkach dziąsłowych, a także na tylnej części języka, pełnej zagłębień i bruzd. Takie miejsca sprzyjają zaleganiu resztek pokarmu, które stanowią pożywkę dla wspomnianych bakterii. Z tego powodu niedostateczna higiena jamy ustnej prowadzi do występowania halitozy. Jej rozwojowi sprzyja również niedostateczne wydzielanie śliny (kserostomia) oraz oddychanie przez usta.

Halitoza w niemal 90% wynika z problemów stomatologicznych i laryngologicznych. To głównie kamień nazębny, próchnica, zapalenie dziąseł i przyzębia, a także infekcje nosogardła i migdałków wpływają na nieświeży oddech. Przyczyną takich stanów stomatologicznych najczęściej jest niewystarczająca higiena jamy ustnej, co w jasny sposób wiąże się z halitozą. Wspomniane do tej pory przyczyny nieświeżego oddechu zdają się być ze sobą powiązane, dlatego pierwszym krokiem ku świeżemu oddechowi powinna być kontrola stanu jamy ustnej, ewentualny zabieg higienizacji oraz codzienne i dokładne czyszczenie zarówno zębów, jak i języka.

Jednak przyczyny nieświeżego oddechu z ust mogą być także niestomatologiczne. Jednym z układów naszego ciała, którego nieprawidłowe funkcjonowanie może wpływać na nieprzyjemny zapach z ust, jest układ oddechowy. Choroby górnych dróg oddechowych, polipy nosa, zapalenie zatok czy krzywa przegroda nosowa mogą spowodować wystąpienie halitozy. Również inne układowe schorzenia mogą być przyczyną brzydkiego zapachu z ust – między innymi cukrzyca, refluks,  choroby nerek czy choroba Leśniowskiego-Crohna. Warto więc pamiętać, że jeśli nieświeży oddech utrzymuje się mimo poprawy higieny jamy ustnej, należy skonsultować się z lekarzem, który podejmie dalszą diagnostykę.

Jak można sobie poradzić z halitozą? Należy zadbać o właściwą higienę – jeśli walczymy z przykrym zapachem z ust, wskazane jest trzykrotne mycie zębów i języka każdego dnia. Do tego należy włączyć nitkowanie przestrzeni międzyzębowych, które pomoże usunąć resztki pokarmów z trudnodostępnych miejsc. Warto rozważyć również użycie irygatora do ust, który zadba o dokładne oczyszczenie powierzchni w jamie ustnej.

Kolejnym krokiem jest stosowanie płynów do płukania jamy ustnej zawierających chlorheksydynę, która ma działanie bakteriobójcze i utrudnia przywieranie drobnoustrojów do szkliwa. Inne popularne płyny do płukania jamy ustnej, choć działają skutecznie na bakterie, często zawierają alkohol wysuszający śluzówkę jamy ustnej i ograniczający wydzielanie śliny, co niekorzystnie wpływa na jakość naszego oddechu. Jeśli decydujemy się na żucie gumy, która zwiększa wydzielanie śliny, zwróćmy uwagę, by były to gumy bezcukrowe.

Trzeba pamiętać, że halitoza nie jest wstydliwym stanem i powinna być skonsultowana z dentystą. Domowe sposoby na halitozę to za mało, ponieważ najczęściej nie leczą przyczyny nieświeżego oddechu, a jedynie go maskują. Odpowiednio dobrany zabieg higienizacji oraz instruktaż dbania o zdrowie jamy ustnej przeprowadzony w gabinecie stomatologicznym to doskonały pierwszy krok w walce z nieświeżym oddechem!