Ubytki niepróchnicowego pochodzenia

Wizyta z ubytkiem w zębie u dentysty często kojarzona jest wyłącznie z chorobą próchnicową. Jednak powstawanie ubytków w zębach nie zawsze jest spowodowane działaniem bakterii próchnicotwórczych. Ubytki w zębach mogą powstawać na skutek działania czynników mechanicznych, chemicznych, a także stresu, który powoduje patologiczne zaciskanie zębów i tarcie nimi o siebie. Ubytki pochodzenia niepróchnicowego powodują nadwrażliwość zębów, a nieleczone prowadzą do zapalenia miazgi, które objawia się dolegliwościami samoistnymi.

Ubytki niepróchnicowego pochodzenia to:

• abrazja
• atrycja
• erozja
• abfrakcja

ABRAZJA

To tzw. ubytki klinowe, które powstają w okolicy dziąsła. Abrazja spowodowana jest przez ścieranie zębów przez różnego rodzaju twarde przedmioty. Najczęstszą przyczyną abrazji są nieprawidłowo przeprowadzane zabiegi higienizacyjne (np. zbyt twarda szczoteczka, poziome ruchy podczas szczotkowania, zbyt mocne szczotkowanie, pasta o zbyt wysokim stopniu ścieralności).

ATRYCJA

To stopniowe ścieranie twardych tkanek zębów poprzez ich wzajemny kontakt. Wyróżniamy postać fizjologiczną (zęby ścierają się w sposób naturalny wraz z wiekiem pacjenta) i patologiczną (utrata twardych tkanek zęba następuje znacznie szybciej niż w postaci fizjologicznej). Przyczyną atrycji patologicznej może być bruksizm, czyli nawykowe, nieświadome zaciskanie i zgrzytanie zębami. Bruksizm jest przypadłością będącą wynikiem m. in. przewlekłego stresu.

EROZJA

To utrata twardych tkanek zęba spowodowana przez czynniki chemiczne. Ubytki takie są zawsze gładkie i zlokalizowane naddziąsłowo. Erozja może powstawać na skutek czynników zewnętrznych, np. napoje gazowane typu cola, owoce cytrusowe zawierające kwasy owocowe, herbaty owocowe i ziołowe, a także na skutek czynników wewnętrznych, np. refluks żołądkowo - przełykowy, przewlekłe wymioty u kobiet w ciąży lub u osób chorujących na bulimię. Utrata twardych tkanek zęba może być przyspieszona przez szczotkowanie bezpośrednio po spożyciu kwaśnych pokarmów. Dlatego też zęby należy szczotkować pół godziny po spożyciu owoców cytrusowych czy napojów gazowanych lub po przepłukaniu wodą jamy ustnej.

ABFRAKCJA

Jest wynikiem nadmiernych przeciążeń zgryzowych, które powstają na skutek braków zębowych nieuzupełnionych protetycznie lub wad zgryzu. Prowadzi to do ubytków szkliwa w okolicy szyjki zęba, a ich cechą charakterystyczną jest twarda, gładka i błyszcząca powierzchnia.

Ubytki niepróchnicowego pochodzenia stanowią złożony problem diagnostyczny i leczniczy. Ustalenie jednego czynnika sprawczego niejednokrotnie jest utrudnione ze względu na częste współistnienie kilku z nich. Przed podjęciem leczenia należy jednak ustalić przyczyny ubytków i je wyeliminować.